Święta Lipka to wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim niedaleko od ciekawych turystycznie miast: Kętrzyna i Reszla. Największą atrakcją jest sanktuarium maryjne, do którego dziś zapraszamy.
Bazylika pw. Nawiedzenia Najświętszej Panny w Świętej Lipce to nie tylko kościół. Dookoła niego znajdują się również krużganki, obok klasztor. Wszystko to razem stanowi barokowy kompleks, który warto odwiedzić będąc w okolicy.
Święta Lipka – legenda o powstaniu
O historii tego miejsca dowiadujemy się z legendy. Otóż w XIV w. w Kętrzynie miał być więziony skazaniec z wyrokiem kary śmierci, który wyrzeźbił figurę Madonny z Dzieciątkiem. Dokonał tego pod wpływem natchnienia Matki Bożej. Po pewnym czasie został uwolniony, a figurkę umieścił na lipie stojącej przy drodze łączącej Kętrzyn z Reszlem. W okolicy tego miejsca zaczęły dziać się cuda. Wybudowano kaplicę, ale w ten sposób, że lipa z wyrzeźbioną figurką pozostała w jej wnętrzu, a wierzchołek drzewa wystawał ponad dachem.
Święta Lipka – historia
Pierwszy zapis o tym miejscu pochodzi z 1491 r. i wiemy z niego, że do Świętej Lipki przybywały w tym czasie ogromne rzesze pielgrzymów. Cudowne miejsce odwiedził również Albrecht von Hohenzollern, który był ostatnim wielkim mistrzem krzyżackim w Prusach Zakonnych.
W 1524 r. kaplicę zniszczono, a postawiono szubienicę. Było to za czasów reformacji.
Kaplicę ponownie odbudowano i konsekrowano w 1619 r. Przebywał tu wśród wielu pielgrzymów z Warmii, Lwowa oraz Wilna m.in. Jan Kazimierz. Opiekę nad sanktuarium przejęli jezuici i sprawują ją do dnia dzisiejszego. Figura wyrzeźbiona przez więźnia zaginęła, a w obecnym kościele zastępuje ją obraz Matki Boskiej Świętolipskiej.
Po pewnym czasie okazało się, że kaplica jest za mała, a pielgrzymów zbyt dużo. Wybudowano, więc większy kościół, który pod koniec XX w. stał się bazyliką mniejszą.
Bazylika w Świętej Lipce
Kiedy jedziemy drogą z Kętrzyna do Reszla przejeżdżamy przez Świętą Lipkę. Trudno nie zauważyć stojącego nieopodal barokowego zabytku. Ciekawostką jest to, że bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny pobudowana jest na dziesięciu tysiącach pali z olchy. Było to konieczne, ponieważ teren w tym miejscu jest bardzo grząski.
Do obiektu wchodzimy tak zwaną „zieloną bramą”, która pochodzi z lat trzydziestych XVIII w.
W kościele możemy podziwiać ołtarz główny i osiem bocznych. Wszystkie zdobione są szlachetnymi gatunkami drzew. W kościele musiał się znaleźć również rzeźbiony pień, który symbolizuje lipę, o której opowiadaliśmy przy okazji opisywania legendy. Zobaczyliśmy go po lewej stronie od głównego wejścia. Pień lipy pochodzi z 1728 r., a srebrna figura na nim z 1652 r. Na drzewie zobaczyliśmy również wiele dziękczynnych znaczków, które przyczepili ludzie doznający m.in. uzdrowień. Warto wspomnieć, że pięknie zdobione wnętrze i cudne malowidła naścienne robią niesamowite wrażenie i wprawiają w zachwyt. Równie wartościowe we wnętrzu są: ołtarz główny ukończony w 1714 r. oraz umieszczony w nim obraz Matki Boskiej pochodzący z 1640 r.
Barokowe organy w bazylice
Wewnątrz koniecznie trzeba obejrzeć wspaniałe organy, które są najpiękniejsze na terenach byłych Prus Wschodnich. Ciekawe jest to, że zostały wykonane w 1721 r. przez firmę z Królewca i posiadają cztery tysiące piszczałek.
Kolejną ciekawostką jest to, że część zdobiących je figurek porusza się w czasie koncertów. Dodatkowo są one bogato udekorowane i robią wielkie wrażenie na wszystkich odwiedzających.
Ważną informacją jest również to, że w bazylice, w sezonie turystycznym regularnie odbywają się koncerty organowe. Co prawda czasem trzeba poczekać na wyznaczoną godzinę, ale w tym czasie można smacznie zjeść, albo wypocząć spacerując po zacienionych krużgankach okalających kościół.
Krużganki w Świętej Lipce
Krużganki otaczające bazylikę to miejsca zacienione z poustawianymi ławeczkami, na których można wypocząć w upalne dni. Zachęcamy jednak, aby odwiedzi to miejsce bez względu na pogodę, ponieważ zachwyca malowidłami naściennymi.
W narożnikach znajdują się kaplice, nad którymi są kopuły dekorowane obrazami o tematyce religijnej.
Tu kolejna ciekawostka. Krużganki i wnętrze kościoła zdobione są malarstwem iluzyjnym. Jest to unikat na skalę Polski.
Bazylika pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i otaczające ją krużganki to miejsce, w którym powinni się znaleźć wszyscy będący w okolicy. Nie będą się nudzić zwolennicy pięknie zdobionych wnętrz. Zachwycą się miłośnicy muzyki organowej, dla których dodatkową atrakcją będą poruszające się figury. Miłośnicy malarstwa również będą zadowoleni, ponieważ malowideł o różnej tematyce religijnej tu nie brakuje, a dodatkowo mamy do czynienia z unikatowym malarstwem iluzyjnym.
Serdecznie zapraszamy. My jesteśmy tym miejscem zauroczeni.
W maju tego roku w ramach Zielonej Szkoły zabrałem w to miejsce moich uczniów. Każdy z zapartym tchem słuchał koncertu organowego. Największe wrażenie robiły ruszające się elementy.
Osobiście w wakacje po raz drugi odwiedziłem to miejsce.