Zamek w Malborku

Zamek w Malborku od strony Nogatu

Zamek w Malborku oraz samo miasto odwiedzamy już kolejny raz. Za pierwszym razem opowiadaliśmy o historii obiektu oraz pokazywaliśmy obrazki z zewnątrz. Kolejnym razem podziwialiśmy zabytki znajdujące się w mieście. Dziś proponujemy wspólne zwiedzanie wnętrz zamkowych.

Zamek w Malborku - Kościół NMP na Zamku Wysokim
Kościół NMP na Zamku Wysokim

W pobliżu Malborka znajdują się również inne atrakcje, a ich opis znajduje się na naszym blogu we wpisach dotyczących województwa pomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego.

Zamek w Malborku
Zamek w Malborku

Samochód tym razem zostawiamy po przeciwnej stronie Nogatu i do zamku przechodzimy przez długi most nad tą rzeką. To ciekawe przeżycie, ponieważ odczuwalne jest lekkie bujanie się tej konstrukcji.

Mostem przez Nogat do Zamku w Malborku
Mostem przez Nogat do Zamku

Zamek w Malborku – Kolos z Malborka (figura Madonny)

Zwiedzanie zamku zaczynamy od zakupienia biletów oraz pobrania audio przewodników. Możemy wybrać jedną z dwóch tras. Zielona jest nieco krótsza i nie obejmuje wszystkich zamkowych wnętrz. Decydując się na szlak historyczny zobaczymy również te pozostałe pomieszczenia.

Zamek w Malborku - Jedno z obronnych przejść na zamku
Jedno z obronnych przejść na zamku

Obie trasy zaczynają się w tym samym miejscu, czyli przy murze zamkowym naprzeciwko ogromnej figury Madonny.

W tym miejscu rozpoczynamy zwiedzanie zamku w Malborku
W tym miejscu rozpoczynamy zwiedzanie

Przyglądamy się bliżej tej największej średniowiecznej rzeźbie w Europie (Kolos z Malborka). Ma ona 8 m wysokości i pokrywa ją złota oraz kolorowa mozaika szklana. Oryginał został zniszczony w 1945 po około 600 latach od powstania. Obecna figura zawiera w sobie około 60 % elementów oryginalnych wydobytych z powojennego rumowiska. Warto dodać, że do pokrycia rzeźby zużyto ponad 300 tys. elementów, a jej waga to około 15 ton.

Zamek w Malborku - Figura Madonny - Kolos z Malborka
Figura Madonny – Kolos z Malborka

Ciekawostki o zamku wpisanym na listę UNESCO

Zanim ruszymy w dalszą podróż po zamku przypomnimy w tym miejscu kilka ciekawostek dotyczących tego monumentalnego obiektu.

  1. Zamek budowali Krzyżacy w latach 1278 – 1457. Prace przebiegały etapowo, a najpierw powstał Zamek Wysoki.
Mury obronne na Zamku Wysokim w Malborku
Mury obronne na Zamku Wysokim

2. Na zamku zbudowano gdanisko, czyli toaletę nad fosą. Nie jest tak imponujące jak w Kwidzynie, ale mogło pełnić też inne funkcje. Do ustępu prowadzi drewniane przejście. W razie zagrożenia można było je spalić, a wieża stawała się ostateczną twierdzą obronną.

Zamek w Malborku - Mury obronne
Mury obronne

3. Malbork w 1309 r. staje się stolicą Państwa Zakonnego. Obiekt zostaje powiększony o Zamek Średni a potem Niski.

Zamek w Malborku - Dziedziniec Zamku Średniego
Dziedziniec Zamku Średniego

4. Jest to największy ceglany obiekt na świecie. Warownia nie do zdobycia, która mogła się bronić nawet trzy lata bez dostaw żywności oraz dodatkowej broni. Zajmuje obszar około 21 ha, a do budowy wykorzystano ponad 30 mln cegieł.

Zamek w Malborku jest ogromną twierdzą
Zamek w Malborku jest ogromną twierdzą

5. Twierdza była otoczona fosą i prowadziły do niej cztery mosty.

Makieta zamku w Malborku
Makieta zamku

6. Na zamku już w dawnych czasach działało ogrzewanie podłogowe. W salach na podłogach obserwujemy specjalne otwory, z których wydobywało się ciepłe powietrze. To pochodziło z rozgrzanych w piwnicy kamieni.

Zamek w Malborku - Korytarze zamkowe
Korytarze zamkowe

7. W Malborku mieszkańcy mieli dostęp do bieżącej wody i największą ilość studni wśród średniowiecznych budowli.

Widok w krużganków na dziedziniec Zamku Wysokiego w Malborku
Widok w krużganków na dziedziniec Zamku Wysokiego

8. Na zamku wybudowano największą ilość ubikacji w tamtych czasach. Za papier toaletowy służyły siano oraz liście kapusty.

Widok zamku w Malborku - kierunek na Nogat
Widok zamku w kierunku Nogatu

9. Podobno jedzenie na zamku było wyśmienite, co potwierdzały odwiedzające go głowy państw, znakomici rycerze i inne ważne osobistości. Sprowadzano tu do kuchni takie przysmaki, jakich nie było na innych dworach, a były to np.: cytryny, ryż, daktyle itd. Pito dobre gatunki piwa oraz wina.

Zamek w Malborku - Miejsce dla Wielkiego Mistrza w sali obrad
Miejsce dla Wielkiego Mistrza w sali obrad

Kolejne ciekawostki o zamku

10. Zamek otaczała fosa, do której wodę specjalnymi kanałami dostarczano z pobliskiego jeziora. Dodatkową ochroną były potężne mury okalające Zamek Średni oraz Wysoki.

Zamek w Malborku
Zamek w Malborku

11. Malbork nie został zdobyty przez Polaków w okresie wojny trzynastoletniej, ale wykupiony za około 665 kg złota. W roku 1457 Kazimierz Jagiellończyk wjechał do zamku, a ten pozostawał w Królestwie Polskim ponad 300 lat.

Jedno z pomieszczeń zamkowych w Malborku
Jedno z pomieszczeń zamkowych

12. Mikołaj Kopernik uczestniczył w odbywających się w Pałacu Wielkich Mistrzów lokalnych parlamentach.

Zamek w Malborku - Widok na Zamek Średni
Widok na Zamek Średni

13. Zamek został raz w historii zdobyty przez Szwedów. Używając artylerii zajęli go w 1626 r. w ciągu dwóch dni. Był w ich posiadaniu przez kilka lat.

Zamek w Malborku - Dziedziniec Zamku Średniego
Dziedziniec Zamku Średniego

14. II wojna światowa nie spowodowała zniszczeń obiektu. Dopiero w 1945 r. przez dwa miesiące trwały walki z zamkniętymi w twierdzy Niemcami. Ponieważ używano artylerii zamek został zniszczony w ponad 50%.

Tak wyglądał zamek w Malborku po zniszczeniach w 1945 r.
Tak wyglądał zamek po zniszczeniach w 1945 r.

15. Muzeum Zamkowe powstało w 1961 r., a obiekt zaczęto odbudowywać.

Kapica, w której grzebano Wielkich Mistrzów - Malbork
Kapica, w której grzebano Wielkich Mistrzów

16. Zamek w Malborku został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1997 r.

Zamek w Malborku - Część kościoła NMP na Zamku Wysokim
Część kościoła NMP na Zamku Wysokim

Dalsze zwiedzanie największego ceglanego zamku na świecie

My znajdujemy się na podzamczu i podziwiamy nie tylko ogrom Madonny, ale również monumentalne mury, wieże i baszty dobrze widoczne z tego miejsca.

Zamek w Malborku - Widok zamku z Przedzamcza (Zamku Niskiego)
Widok zamku z Przedzamcza (Zamku Niskiego)

Duże wrażenie robią też suche obecnie fosy i obszary międzymurza. Pokazują one ogrom fortyfikacji i wcale nas nie dziwi, że nikt w średniowieczu tej twierdzy nie był w stanie zdobyć.

Zamek w Malborku - Mury zmkowe tworzą obecnie suchą fosę
Mury zmkowe tworzą obecnie suchą fosę

My jednak zmierzamy w kierunku Zamku Wysokiego. Okazuje się, że to daleka droga i aby się tam dostać musimy pokonać wiele przeszkód takich jak drewniane zwodzone mostki, szereg bram i zwężeń oraz innych elementów obronnych. Wszystko to sprawiało, że dość łatwo było się bronić, ale atakowanie i zdobywanie było wręcz niemożliwe. Pierwszą przeszkodą, jaką pokonujemy jest długi drewniany most prowadzący do Bramy Głównej zwanej też Snycerską. Trzeba się dostać na drugą jej stronę.

Zamek w Malborku - Brama Snycerska
Brama Snycerska

Żeby przejść na dziedziniec Zamku Średniego musimy po okazaniu biletów pokonać drewniany zadaszony mostek nad fosą.

Tym mostkiem przejdziemy do Zamku Średniego w Malborku
Tym mostkiem przejdziemy do Zamku Średniego

Ten w razie potrzeby można było spalić, ale to nie koniec trudności w zdobywaniu obiektu, ponieważ za fosą czekają nas opuszczane brony chroniące przejścia. Nie tylko one są trudnością, bo przecież z góry na nieproszonych gości może lać się smoła lub rzucane są kamienie.

Zamek w Malborku - Most nad fosą prowadzi nas do Zamku Średniego
Most nad fosą prowadzi nas do Zamku Średniego

Tych bron jest kilka w rzędzie, a każda przestrzeń między nimi jest dodatkowo chroniona przez obrońców. Nie jest łatwo.

Takie zabezpieczenia chroniły Zamek Średni w Malborku
Takie zabezpieczenia chroniły Zamek Średni

Pokonujemy ostatni odcinek i docieramy do dziedzińca Zamku Średniego. Na zdjęciu wyraźnie widać inny układ kamieni. Była to trasa przeznaczona dla pojazdów wjeżdżających na zamek, bo przecież na kocich łbach strasznie trzęsie.

Miejsca do przejazdu pod bramami w Malborku mają inny układ kamieni
Miejsca do przejazdu mają inny układ kamieni

Pomimo wszystkich utrudnień wykorzystywanych do obrony docieramy do obszernego dziedzińca Zamku Średniego. Dobrze, że nikt nas nie atakował.

Zamek w Malborku - Dziedziniec Zamku Średniego
Dziedziniec Zamku Średniego

Zamek w Malborku – rezydencja Wielkiego Mistrza na Zamku Średnim

Z imponującego dziedzińca Zamku Średniego udajemy się początkowo do Restauracji Piwniczka na kawę z ciastkiem i wybieramy stolik w zewnętrznym ogródku. Mamy stąd widok na wieżę Kurza Stopa. Była to latryna dla mieszkańców Infirmerii, czyli dla osób starszych bądź też chorych.

Zamek w Malborku - Gdanisko w wieży Kurza Stopa
Gdanisko w wieży Kurza Stopa

Tę samą wieżę widzieliśmy już wcześniej. Było to jeszcze przed wejściem do Zamku Średniego. Wkomponowana w mury obronne robi wrażenie na turystach.

Wieża Kurza Stopa w Malborku z innej perspektywy
Kurza Stopa z innej perspektywy

Jeżeli podejdziemy kawałek pod Kurzą Stopę to podziwiamy drewniany most nad suchą obecnie fosą. To właśnie po nim przechodziliśmy próbując dostać się na dziedziniec Zamku Średniego. Była to jedna z przeszkód, którą najeźdźcy musieliby pokonać w trakcie ataku. Już to wydaje się nam niemożliwe do wykonania.

Zamek w Malborku - Tym mostem wchodziliśmy do Zamku Średniego
Tym mostem wchodziliśmy do Zamku Średniego

Posileni i wypoczęci wracamy na dziedziniec i udajemy się do sal gdzie prezentowane są wyroby z bursztynu.

Ekspozycja bursztynu w Malborku
Ekspozycja bursztynu w Malborku

Malbork nie jest przypadkowym miejscem na prezentowanie bursztynu. W czasach neolitu istniały tu pracownie bursztynników, w czasach rzymskich przechodził tędy szlak bursztynowy, w średniowieczu m.in. Krzyżacy handlowali bursztynem, a wyroby z niego zrobione zdobiły wnętrza zamku w Malborku. My podziwiamy ołtarzyki, relikwiarze oraz biżuterię i wiele innych wyrobów.

Dalsze zwiedzanie Zamku Średniego

Na terenie Zamku Średniego jak wspominaliśmy rezydował Wielki Mistrz. Były tu, więc pomieszczenia związane z jego życiem oraz urzędowaniem. Jedno z najpiękniejszych wnętrz świeckich gotyku znajduje się w Letnim Refektarzu, czyli sali audiencyjnej.

Zamek w Malborku - Zabudowa Zamku Średniego
Zabudowa Zamku Średniego

Kolejnymi pomieszczeniami, które koniecznie trzeba zobaczyć jest: Zimowy Refektarz, Kaplica prywatna Wielkich Mistrzów, która po przebudowie stała się częścią ich pomieszczeń mieszkalnych, Wysoka Sień z ciekawym rozwiązaniem architektonicznym związanym z filarami, Wielki Refektarz, czyli sala biesiadna, która była największym świeckim pomieszczeniem w budowlach krzyżackich.

Zamek Średni w Malborku czyli rezydencja Wielkiego Mistrza
Zamek Średni czyli rezydencja Wielkiego Mistrza

Znaleźliśmy tu też inne ciekawe miejsca z życia dawnych mieszkańców. Wymienić tu należy chociażby pomieszczenia mieszkalne Wielkiego Mistrza takie jak sypialnia, gabinet, pokoje, w których mieszkał i prywatną kaplicę. Te pomieszczenia musicie podziwiać w czasie własnej wizyty, do której gorąco zachęcamy.

Dziedziniec Zamku Średniego w Malborku
Dziedziniec Zamku Średniego

My powoli zmierzamy do najstarszej części warowni, czyli Zamku Wysokiego. Sprawdzamy czy jego zdobycie było równie trudne jak tych miejsc, do których już dotarliśmy. Kierunku nie można zgubić. Jak sama nazwa wskazuje kierujemy się do czegoś wysokiego. W naszym przypadku jest to najwyższa wieża zamkowa, nad którą powiewa flaga Polski. Ma ona 66 m wysokości. Przy dobrej pogodzie można dostrzec Elbląg, a nawet Gdańsk.

Zamek w Malborku - Zmierzamy w kierunku Zamku Wysokiego
Zmierzamy w kierunku Zamku Wysokiego

Przed opuszczeniem dziedzińca Zamku Średniego zatrzymujemy się na chwilę obok pomników Wielkich Mistrzów krzyżackich.

Zamek w Malborku - Figury Wielkich Mistrzów na dziedzińcu Zamku Średniego
Figury Wielkich Mistrzów na dziedzińcu Zamku Średniego

Zamek w Malborku – siedziba konwentu, czyli Zamek Wysoki

Żeby zdobyć Zamek Wysoki należy pokonać kolejny drewniany mostek, kiedyś zwodzony oraz wąskie przejście zamykane bronami.

Zamek w Malborku - Umocnienia chroniące Zamek Wysoki
Umocnienia chroniące Zamek Wysoki

W razie podniesienia bądź spalenia mostu atakujący musieli pokonać tzw. międzymurze. Pamiętajmy, że obrońcy cały czas trzymali napastników pod ostrzałem, a mury były grube i wysokie. Zdobycie tego obiektu wydaje się w średniowieczu niemożliwe.

Międzymurze chroniące Zamek Wysoki w Malborku
Międzymurze chroniące Zamek Wysoki

Po ominięciu kolejnych umocnień obronnych dostajemy się na dziedziniec Zamku Wysokiego. Jest on znacznie mniejszy od podziwianego wcześniej na Zamku Średnim i charakteryzuje go stojąca na środku studnia.

Zamek w Malborku - Dziedziniec Zamku Wysokiego
Dziedziniec Zamku Wysokiego

Na wierzchołku zadaszenia miejsca poboru wody znajduje się figura pelikana karmiącego młode własną krwią. Ten ptak jest symbolem zakonu, bo odnosi się do takich cnót jak najwyższe poświęcenie i ofiarność. Czy Krzyżacy zawsze przestrzegali tych wartości to już sprawa dyskusyjna.

Zamek w Malborku - Pelikany na daszku studni
Pelikany na daszku studni

Na Zamku Wysokim znaleźliśmy wiele atrakcyjnych miejsc, ale opowiemy tylko o kilku. Resztę zostawimy wyobraźni, co powinno zachęcić do osobistego tu przyjazdu. Dziedziniec otaczają krużganki.  

Krużganki na zamku Wysokim w Malborku
Krużganki na Zamku Wysokim

Kolejnym bardzo ważnym miejscem na Zamku Wysokim jest kościół pw. NMP. Istniał od początku powstawania Malborka początkowo, jako kaplica. Zachwyca swoją wielkością i bardzo dobrze, że został odbudowany po wielkich zniszczeniach z 1945 r.

Zamek w Malborku - Kościół pw. NMP na Zamku Wysokim
Kościół pw. NMP na Zamku Wysokim

Żeby wejść do kościoła musimy przekroczyć drzwi tak zwanej Złotej Bramy. Przejście to powstało pod koniec XIII w. i jest pięknie wykonane.

Złota Brama prowadzi do kościoła NMP w Malborku
Złota Brama prowadzi do kościoła NMP

Bardzo ważnym miejscem jest również kaplica św. Anny. Była ona miejscem pochówku jedenastu Wielkich Mistrzów.

Zamek w Malborku - W kaplicy św. Anny chowano Wielkich Mistrzów
W kaplicy św. Anny chowano Wielkich Mistrzów

Do kaplicy prowadzi elegancko wykonane wejście, które sprawia, że musimy się przed nim zatrzymać.

Wejście do kaplicy św. Anny na zamku w Malborku
Wejście do kaplicy św. Anny

Najważniejszym miejscem Zamku Wysokiego jest Kapitularz, czyli sala narad urzędników Zakonu. Zapadały tu najważniejsze decyzje dotyczące państwa krzyżackiego i spraw wagi międzynarodowej.

Kapitularz na Zamku Wysokim w Malborku
Kapitularz na Zamku Wysokim w Malborku

Kontynuujemy wędrówkę po zakamarkach zamku krzyżackiego

Do tak ważnego miejsca wchodzimy przez wejście z ozdobnym portalem.

Wejście do Kapitularza na Zamku Wysokim w Malborku
Wejście do Kapitularza na Zamku Wysokim

Wielkością i wykonaniem imponuje też Refektarz Konwentu, czyli jadalnia.

Refektarz Konwentu, czyli jadalnia na Zamku Wysokim w Malborku
Refektarz Konwentu, czyli jadalnia

Skoro była jadalnia musiała być też kuchnia, z której wychodziły pyszne i doceniane na innych dworach Europy potrawy. Tu również zajrzeliśmy

Na zakończenie pobytu w tej części zamku spacerujemy między ogromnymi murami gdzie zaprezentowano kule armatnie oraz ocalałe elementy dawnego wystroju.

W czasie tego spaceru trafiliśmy również do ogrodu Wielkiego Mistrza. Przysiedliśmy na chwilę wśród zieleni żeby odpocząć od zewsząd nas otaczających ceglanych ścian i murów.

Ogrody Wielkiego Mistrza
Ogrody Wielkiego Mistrza

Z całą pewnością warto wejść na wieżę zamkową, która jest najwyższym miejscem na zamku. Rozciągają się stąd wspaniałe widoki na zamek i okolicę. Można podejść do gdaniska, które mogło być ostatecznym punktem obrony. Warto pospacerować po korytarzach i fosach, ale to musicie przeżyć już sami, do czego gorąco zachęcamy.

Zamek w Malborku - Bryła i ogrom zamku robi niesamowite wrażenie
Bryła i ogrom zamku robi niesamowite wrażenie

My kończymy naszą opowieść, a zarazem wizytę na zamku w Malborku i wracamy do samochodu pokonując ponownie wszystkie wewnętrzne umocnienia. Na zakończenie kilkugodzinnego zwiedzania postanawiamy się posilić w Karczmie Rycerskiej z pięknym widokiem na obiekt, w którym spędziliśmy tak wiele czasu.

Posiłek w Karczmie Rycerskiej nad Nogatem z widokiem na zamek.
Posiłek w Karczmie Rycerskiej nad Nogatem z widokiem na zamek w Malborku

Polecamy przeczytać

Komentarze