T&L Pozostajemy w woj. dolnośląskim i po zwiedzaniu zamków, pałaców, uzdrowisk, muzeów, palmiarni, japońskich ogrodów oraz wspinania się na większe lub mniejsze wzniesienia zapraszamy do XVIII wiecznego zabytku historii, jakim jest Twierdza Srebrna Góra.
Nazwa obiektu pochodzi od pobliskiej wsi o tej samej nazwie a ta związana jest z działającą tu kiedyś kopalnią srebra. Srebrnogórska warownia jest unikatowym obiektem w skali dziedzictwa kulturowego Europy. To również jedna z najważniejszych atrakcji Dolnego Śląska. My polecamy również twierdzę w Kłodzku, którą odwiedziliśmy i opisaliśmy już wcześniej.
Twierdza Srebrna Góra – ciekawostki
– Warownia została zbudowana w latach 1765-1777 i w momencie powstania należała do najnowocześniejszych twierdz w Europie. Składa się z 6 fortów.
– Najznakomitszym obiektem twierdzy nad Srebrną Górą jest Donjon, czyli wieża obronno-mieszkalna. To do tej pory jeden z najciekawszych obiektów fortyfikacji epoki nowożytnej.
– W tej wieży otoczonej zespołem bastionów mieściło się 151 pomieszczeń fortecznych tzw. kazamat (w całej twierdzy było ich 299 i 54 izby strzeleckie). Były one rozmieszczone na trzech piętrach. Znajdowały się tu m.in.: magazyny, zbrojownia, więzienie, szpital, studnie, kaplica, browar, piekarnia, warsztaty i prochownia. Hodowano też zwierzęta. Jak możemy się domyślać obiekt był samowystarczalny i mógł długo bronić się w czasie oblężenia. Od przewodnika dowiadujemy się, że przebywało tu 3756 żołnierzy (podczas zagrożenia nawet 5000), którzy korzystali z wielkich zapasów żywności oraz amunicji. Te zasoby pozwalały załodze na bronienie się bez dostaw z zewnątrz nawet przez 3 do 5 miesięcy.
– Ten największy w Europie Donjon składa się z 4 połączonych kurtynami wież o średnicy 60 m. Mury miały grubość 12 m a ich wysokość sięgała nawet 30 m.
– W skład artylerii twierdzy wchodziły 264 działa, haubice i moździerze.
– Mury zostały wykonane z wydobywanego na miejscu kamienia. Cegłę wykorzystano do wykończenia wnętrz kazamat oraz wewnętrznego muru dziedzińca Donjonu.
Dalsza część ciekawostek o twierdzy
– Na terenie twierdzy wydrążono w litej skale 9 studni, które w czasie zagrożenia zapewniały obrońcom dostęp do słodkiej wody. Ich łączna głębokość sięgała 478,5 m. Najgłębsza z nich, która znajdowała się na terenie Fortu Ostróg miała 84 m. Ta na terenie Donjonu sięgała 70 m. Podobno koszt budowy samych studni był taki sam jak wzniesienia całej twierdzy.
– Świetność obiektu trwa do roku 1800, kiedy to umiera jeden z największych zwolenników budowli obronnej Fryderyk Wilhelm II. W tym samym roku odwiedza ją przyszły prezydent USA ambasador w królestwie Prus John Quincy Adams.
– Obiekt nigdy nie został zdobyty a swój chrzest bojowy przeszedł w roku 1807, kiedy w te okolice dotarli Francuzi pod dowództwem młodszego brata Napoleona Hieronima Bonaparte.
– W roku 1867 ostatnie wojska opuszczają Twierdzę Srebrna Góra a obiekt zaczyna pełnić rolę saperskiego poligonu. Okoliczne fortyfikacje służą, jako punkty doświadczalne dla artylerii i materiałów wybuchowych.
– Pod koniec XIX w. twierdza staje się atrakcją turystyczną, co jest związane z rozwojem połączeń kolejowych w okolicy Srebrnej Góry.
– Po I wojnie światowej Donjon zostaje odremontowany i na jego terenie powstaje restauracja, Muzeum Starej Broni oraz punkt widokowy.
– W czasie II wojny światowej utworzono w twierdzy obóz jeniecki, w którym przetrzymywani byli polscy oficerowie. Dziewięciu z nich uciekło w maju 1940 r. w tym Jędrzej Giertych (dziadek Romana Giertycha). Sześciu zostało złapanych.
Twierdza Srebrna Góra – historia powojenna
– Okres powojenny to stopniowa dewastacja obiektu, który złupiły wojska radzieckie. Dopiero w roku 1966 grupa harcerzy zajęła się fragmentem obiektu i rozpoczęła się „Akcja Srebrna Góra”.
– Teraz Twierdza Srebrna Góra jest unikatowym obiektem w skali dziedzictwa kulturowego Europy, którego powierzchnia sięga 106 ha. Położenie na szczytach powoduje, że jest ona jedną z największych górskich warowni obronnych na kontynencie.
– Twierdza do rejestru zabytków została wpisana w 1961 roku.
– W roku 2002 powołano Forteczny Park Kulturowy w Srebrnej Górze, który ma odpowiadać za renowację obiektu.
– Prezydent nadaje obiektowi status Pomnika Historii w roku 2004.
– W 2007 r, powołano grupę rekonstrukcyjną, która porusza się po twierdzy w strojach garnizonu, który stacjonował w warowni podczas wojny francusko-pruskiej. Od tego czasu turystów po obiekcie oprowadzają przewodnicy żołnierze.
Twierdza Srebrna Góra – zwiedzanie
Samochodem podjeżdżamy na znajdującą się na wysokości 586 m n.p.m. Przełęcz Srebrną i zostawiamy go na obszernym płatnym parkingu. W tym miejscu mamy dwie możliwości. Możemy udać się na górę Ostróg (627 m n.p.m.) z obiektem o tej samej nazwie lub na Forteczną (Warowną) Górę (686 m n.p.m.) z Fortem Donjon.
Jeżeli wybieramy pierwszą opcję bilety musimy kupić na parkingu przed wspinaczką. Możemy tu kupić również bilety łączone na obie te atrakcje. Jeżeli wybieramy drugą opcję bilety możemy kupić na górze. My zabieramy Was do Fortu Donjon pozwalając abyście mogli zwiedzić drugi szczyt z położonym tam Fortem Ostróg samodzielnie. Dodajmy, że oba te obiekty znajdują się blisko siebie na sąsiadujących wzniesieniach po obu stronach przełęczy.
Do interesującego nas obiektu wspinamy się około 20 minut wędrując drogą poprowadzoną przez las. Po drodze jest raczej nudno, ale dobrze, że idziemy pod drzewami dającymi osłonę od palącego słońca. Dopiero, kiedy docieramy na szczyt pojawiają się mury twierdzy, które robią na nas ogromne wrażenie.
Na teren twierdzy wchodzimy długim łukowatym przejściem wkomponowanym w mury obronne.
Po pokonaniu tej pierwszej przeszkody znaleźliśmy się na terenie Bastionu Dolnego. To właśnie w tym miejscu możemy kupić bilety i poczekać na odzianego w wojskowy strój z okresu napoleońskiego przewodnika. Ku naszemu zaskoczeniu owym żołnierzem jest kobieta.
Już z przewodnikiem wchodzimy na teren Donjonu, żeby sprawdzić, jakie atrakcje tu na nas czekają. Zaznaczamy, że Twierdza Srebrna Góra cały czas podlega odbudowie i nie wszystkie miejsca są jeszcze dostępne dla turystów. Widać to na każdym kroku i pewnie na większości zdjęć.
Dalsze zwiedzanie twierdzy
Przewodnik oprowadza nas po różnych ciekawych miejscach snując opowieści o tym jak to bywało za czasów, w których zamieszkiwało tu jeszcze wojsko. Wnętrza są surowe, ale interesujące historie dodają im kolorytu.
Przechodzimy między kazamatami długimi wyłożonymi kamieniem i cegłami korytarzami. Dopiero tu widać jak potężną jest Twierdza Srebrna Góra.
W jednym z takich pomieszczeń wojskowy dowódca naszej grupy oddaje strzał. Huk wystrzału powoduje wzrost adrenaliny. Oczywiście jesteśmy wcześniej uprzedzeni o takiej dodatkowej atrakcji. Trzeba przyznać, że odgłos wystrzału jest bardzo głośny i można się go przestraszyć nawet, jeśli wiemy, że nastąpi.
Na jednym z poziomów twierdzy poustawiane są stoły oraz ławy, gdzie strudzeni turyści mogą odpocząć oraz się posilić. Dodatkowo z tego miejsca rozciąga się niesamowity widok na okolicę, pasma górskie i zbudowany na sąsiedniej górze Fort Ostróg.
Twierdza Srebrna Góra wspaniale wygląda z lotu ptaka (drona). Tu dopiero widać rozmach, z jakim została zbudowana. My jednak mogliśmy to zobaczyć jedynie na plakacie. Musimy przyznać, że obiekt jest imponujący pod każdym względem.
W czasie naszego pobytu trwał intensywny remont obiektu i widać jego efekty. Możemy porównać bardzo poważnie uszkodzone mury z tymi, które już są odbudowane. Za jakiś czas będzie to wszystko wyglądać zupełnie inaczej.
Wędrujemy wśród monumentalnych murów napotykamy na poustawiane armatki, przy których odwiedzający chętnie robią sobie zdjęcia.
Są takie miejsca, gdzie doskonale widzimy ogrom fortyfikacji. Porównujemy stojących na murach ludzi z ich wysokością. Po prostu potęga.
Kontynuujemy spacer po twierdzy
Są też obszary, które po renowacji wyglądają już bardzo ładnie. Możemy powiedzieć, że jak nowe.
Znaleźliśmy się na najwyższym punkcie twierdzy. Widać stąd doskonale jak wysoko weszliśmy od poziomu parkingu, na którym pozostawiliśmy samochód. Po drugiej stronie przełęczy na wzniesieniu oglądamy Fort Ostróg. Już wiemy jak się do niego dostać. Do tego miejsca musicie jednak dojść sami. Nie będziemy zdradzać wszystkich tajemnic.
Forteca jest równocześnie doskonałym punktem widokowym, z którego rozciągają się niesamowite krajobrazy. Warto odwiedzić Twierdzę Srebrna Góra choćby po to by się nimi zachwycić.
W najbliższej okolicy odkryliśmy również wiele ciekawych miejsc, które polecamy do odwiedzenia. Przeczytacie o nich na naszej stronie www.myzwiedzamy.pl. Zapraszamy do wspólnego zwiedzania i odkrywania ciekawych miejsc w Polsce i nie tylko.
