Skandynawia – ciekawostki

Skandynawia – ciekawostki podróznicze dla zwiedzających. Upalny klimat i skąpane w gorącym słońcu zatłoczone plaże południa Europy to popularny kierunek spędzania wakacji w naszych czasach. W poszukiwaniu odmiany kierujemy swój wzrok na północ. Zaczynamy się interesować Skandynawią. A może warto tam się wybrać?… Kto wie?… Nie dowiemy się, jeśli tam nie pojedziemy… Mało popularny kierunek, ale to tylko wzbudza nasze zainteresowanie. Dla miłośników wyzwań i niespodzianek to okazja na sprawdzenie swoich możliwości i poznanie czegoś zupełnie odmiennego.

Skandynawia – region Europy Północnej

Spektakularne krajobrazy Skandynawii

Walory lądowe tego regionu wyrzeźbiły lodowce. Obecnie jest ich coraz mniej, ale nadal pozostają czapką chłodu, która studzi temperatury na planecie. Zmiany klimatu spowodowały cofanie się grubej pokrywy lodowej, która odsłoniła malownicze fiordy i zatoczki z krystalicznie czystą wodą obfitującą w liczne gatunki ryb. Najpiękniej ukształtowane polodowcowe skały zostały wpisane na listę dziedzictwa UNESCO.

Skandynawia – ciekawostki: polarny dzień i białe noce

Ta cześć Europy to niesamowite miejsce pod względem długości dnia i nocy. Na południu Europy tego nie doświadczamy. Latem na północy Norwegii dzień może trwać nawet 24 godziny i słońce faktycznie nie chowa się za horyzont. Można spacerować do późnych godzin wieczornych podziwiając malowniczy zachód słońca. Obserwujemy wtedy zjawisko białych nocy.

Na przełomie jesieni i wiosny, kiedy zmrok trwa prawie na okrągło można podziwiać niesamowite zjawisko. Taniec naładowanych cząsteczek wyrzuconych podczas rozbłysków Słońca nad horyzontem. Bombardują one górne warstwy atmosfery naszej planety. Wskutek działania jej pola magnetycznego powstaje zorza polarna.

W dawnych czasach ludzie czuli respekt przed tym niewytłumaczalnym wtedy zjawiskiem. Wg mitologii nordyckiej zorza polarna to most łączący świat ludzi i bogów. Za czasów Wikingów wierzono, że kiedy nadchodził odpowiedni moment kobiety-wojownicy – Walkirie – oświetlały swoje tarcze, a z odbijającego blasku tego światła powstawał most, po którym dusze ich poległych mężów – Wikingów wędrowały do krainy bogów na wieczną ucztę…

Skandynawia: ciekawostki o Wikingach

Słynni skandynawscy wojownicy inaczej Wikingowie często kojarzą się z tym regionem. Warto dodać, że byli nie tylko walecznymi żołnierzami, a i eksploratorami, żeglarzami, rolnikami, handlarzami. Wiking w języku staro nordyjskim to „osoba podróżująca po zatokach” i odnosi się do wypraw morskich. Ich era trwała w VIII – IX wieku n.e.

Wyprawy morskie i podboje Wikingów były spowodowane chęcią zdobycia bogactw, ucieczką przed prawem lub zdobyciem nowych ziem do zamieszkania. Tak została odkryta Islandia i Grenlandia, gdzie pierwsze osady i kolonie zakładali właśnie wikingowie. Skandynawscy wojownicy byli znakomitymi żeglarzami, budującymi wytrzymałe łodzie.

Mitologia nordycka – ciekawostki

Mitologia skandynawska nie jest tak rozpowszechniona jak grecka czy rzymska. Warto dodać, że odczuwalne są jej wpływy na kształtowanie się języków germańskich. Dla przykładu nazwy dni tygodnia w języku angielskim pochodzą od nordyckich bogów:

• Poniedziałek: Måndag – Månedagen – dzień księżyca. Mani – bóg Księżyca (ang. Monday);
• Wtorek: Tirsdag – Tys dag – Tyr – w mitologii skandynawskiej Tyr był bogiem wojny, honoru i sprawiedliwości (ang. Tuesday);
• Nazwa środy pochodzi od imienia Odyna (ang. Wednesday, czyli Woden’s Day – Dzień Wodena – takie imię nosi Odyn w mitologii nordyckiej);
• Czwartek: Torsdag – Tors dag – dzień Thora. Thor – najmłodszy syn Odyna. Thor – bóg piorunów i grzmotu (ang. Thursday);
• Piątek: Fredag – Frøyas dag – Frøya dzień – Frøya – żona Odyna, bogini płodności i miłości, nordycka odpowiedniczka Wenus (ang. Friday);
• Sobota: Lørdag – Laugardagen – albo – dzień prania. W sobotę, Skandynawowie zajmują się sprzątaniem. Angielska nazwa soboty – Saturday, pochodzi z łaciny i oznacza Dzień Saturna.
• Niedziela: Søndag – Soldagen – dzień słońca (ang. Sunday);

Skandynawia – ciekawostki: Allemansrätten

W Skandynawii obowiązuje prawo publicznego dostępu – Allemansrätten.  Przewiduje ono swobodne korzystanie z dóbr naturalnych pod jednym warunkiem „nie niszczymy i nie zakłócamy”. Dzięki temu każdy może swobodnie biwakować pod namiotem: w lesie, nad wodą i w górach…

Skandynawowie bardzo lubią i cenią sobie kontakt z naturą dbając o środowisko i jego zasoby, spędzają dużo czasu poza domem, ucząc swoje dzieci od małego szacunku do otoczenia. Skandynawska mentalność opiera się o prawo równości.  Ono przewiduje unikanie wywyższania się nad innymi. Skromność i równość ma na celu promowanie dobrej współpracy między ludźmi. Skandynawowie potrafią cieszyć się z małych rzeczy i momentów. Co sprawia, że są uważani za najbardziej szczęśliwe kraje na świecie.

Skandynawski styl

Współczesne wnętrza domów stały się bardzo oryginalne i urozmaicone. Skandynawski styl projektowania wystroju mieszkania jest bardzo popularny nie tylko na północy. Cechują go prostota, funkcjonalność, minimalizm oraz naturalne materiały wykończeniowe: len, drewno, skóra czy kamień. Jego proste formy oraz dostępność tworzyw wykończeniowych sprawiły, że ten styl stał się popularny.

Skandynawia – ciekawostki. System edukacja w Skandynawii

System szkolnictwa w krajach skandynawskich został dopasowany do mentalności i sposobu bycia ich mieszkańców. Przede wszystkim na początku nauka opiera się na umiejętnościach praktycznych: prasowanie, przyszywanie guzików, gotowanie, majsterkowanie. Podczas zajęć dzieci uczą się współpracy grupowej w rozwiązywaniu problemów, a nie rywalizacji. Wszystkie szkoły są darmowe i każde dziecko ma równy dostęp do kształcenia.

Edukacja zaczyna się w wieku 7 lat. W szkołach podstawowych brak ocen, testów i sprawdzianów oraz narzuconych programów nauczania. Ważnym jest fakt, że panuje bardzo duże zaufanie pomiędzy rodzicami i nauczycielami. Wysokie standardy edukacji skandynawskiej nie opierają się na rygorze i sztywnych normach. To nauczyciel decyduje o tematyce i zakresie przerabianych treści. Pierwszy egzamin uczniowie mają dopiero w wieku 16 lat.

Na początku dzieci uczą się w preferowanych przez siebie kierunkach. Zajęcia przyrodnicze odbywają się na łonie natury. Dzieci poznają lokalną faunę i florę. Zadaniem szkoły jest rozwijanie pasji i zainteresowań dzieci, co w przyszłości pomoże w wyborze ich zawodu. Takie przygotowanie ułatwia młodym ludziom usamodzielnienie się i aklimatyzację na studiach. W międzynarodowych badaniach PISA (sprawdzające umiejętności matematyczno-przyrodnicze oraz czytanie ze zrozumieniem) skandynawscy uczniowie plasują się na najlepszych miejscach.

Zapobieganie nałogom

Warto wspomnieć, że w krajach skandynawskich znalezienie sklepu monopolowego to nie lada wyzwanie. Handel napojami alkoholowymi jest ograniczony w tygodniu do godziny 18: 00, a w weekendy do 15:00. W Norwegii sklepy monopolowe są na tyle nieliczne, że w niektórych małych miejscowościach jest ich całkowity brak.

Wakacyjny wypoczynek

Lipiec to miesiąc wakacyjnych wyjazdów Skandynawów. W tym czasie rdzennych mieszkańców faktycznie nie spotkamy. Obsługa hotelowa to przybysze z dalekiego południa (kraje Afryki, Azji). Zatrzymuje się praca na budowach i farmach. Skandynawowie uwielbiają gorący klimat basenu morza Śródziemnego. W poszukiwaniu słońca i ciepła opuszczają swoje tereny. W tym okresie warto się wybrać na wycieczkę do Norwegii, Szwecji, Danii. Brak tłoku. Panują tu przyjemne temperatury w okolicy 20 stopni i można podziwiać niesamowite krajobrazy okolicy. Gorąco polecamy wyjazdy do Skandynawii.

Kuchnia skandynawska

Skandynawskie przysmaki charakteryzują się prostotą w doborze produktów oraz dużą ilością ryb: śledzie, łosoś, dorsz. Dla przyrządzenia dowolnej potrawy wystarczy ognisko lub grill. Najprostsze danie to przyprawione ulubionymi ziołami mięso lub ryba, zawijane w folii i upieczone w rozżarzonych węglach ogniska. Spożywa się tradycyjnie w gronie przyjaciół i najbliższej rodziny.

Przyrządzenie szwedzkich ziemniaków bardzo przypomina dobrze znaną potrawę pieczonego ziemniaka w ognisku w Polsce. Tu bierze się wyszorowane i ponacinane ziemniaki. Posypuje się solą i przyprawami. Zawija w folię i piecze w ognisku. Znamy to i lubimy bardzo także w Polsce. Smakowały nam wyśmienicie gofry norweskie podane z dżemem truskawkowym i śmietanką.

Warto popróbować przeróżne rodzaje śledzia przyrządzone na wiele sposobów. Polecamy również zupę i pasztet z renifera. Na dodatek kawa, której wypija się tu bardzo dużo oraz lokalne piwo.

Skandynawskie wynalazki:

• Klocki Lego
• Dynamit
• Narty
• Rozrusznik serca
• Łopatka do krojenia sera
• Telefon komórkowy
• Zamek błyskawiczny
• Zapałki

Słynni Skandynawowie:

• Roald Engelbregt Gravning Amundsen – norweski badacz polarny, pierwszy zdobywca bieguna południowego.
• Alfred Bernhard Nobel – szwedzki chemik, inżynier, przemysłowiec,  wynalazca  dynamitu, fundator  Nagrody Nobla.
• Astrid Lindgren  szwedzka pisarka i autorka książek dla dzieci, m.in. Dzieci z Bullerbyn. Wiele z jej utworów przetłumaczono na prawie wszystkie języki świata.
• Zespół muzyczny ABBA
• Edvard Munch – artysta, malarz. Większość słyszała o jego niezwykłym obrazie „Krzyk”.
• Hans Christian Andersen – duński baśniopisarz.