T&L Złoty Stok to miasto na Dolnym Śląsku. Jest najstarszym w Polsce ośrodkiem górniczo-hutniczym. Obecnie jest miejscem często i licznie odwiedzanym przez turystów ze względu na liczne atrakcje.
Zapraszamy do Kopalni Złota, czyli Muzeum Górnictwa i Hutnictwa Złota. Na terenie muzeum znajduje się wiele ciekawych punktów, które trzeba dokładnie zwiedzić będąc w okolicy. My dotarliśmy do Złotego Stoku samochodem z Kudowy-Zdroju, gdzie spędziliśmy wspaniałe dwa tygodnie.
Złoty Stok – historia
W miejscu gdzie obecnie znajduje się miasto od bardzo dawna wydobywano złoto i w związku z tym powstała tu pierwsza osada. Znaleziono ślady eksploatacji cennego kruszcu pochodzące z X w. Szacuje się jednak, że złoto kopano tu już nawet 2000 lat p.n.e. czyli historia tego miejsca trwa już około 4000 lat.
Na początek XVI w. przypada największy rozwój miasta. Funkcjonowało tu w tych czasach 190 kopalń i kilkanaście niewielkich hut. Roczna produkcja złota to około 60 kg (najwięcej 140 kg). W złotym Stoku wydobywano 8% kruszcu pozyskiwanego w Europie.
Złoty Stok – wydobywanie arsenu
Złoto to jednak nie jedyny pierwiastek, jaki był tu wydobywany. Po roku 1565 przyjechał do tego miejsca aptekarz Hans Scharffenberg, który z odpadów na hałdach zaczął wydobywać arsen i produkować arszenik.
W kopalni kruszec wydobywano jeszcze w XIX w., do 1859 r. Następnie pozyskiwano jeszcze arsen, ale i tę kopalnię zamknięto ostatecznie 1960 r.
Istniejące kopalnie w całej swej historii wydobyły 2 mln ton rudy, z czego udało się pozyskać około 16 ton złota oraz 126 tys. ton arszeniku.
Złoty Stok – muzeum Kopalni Złota
Obecnie na terenie dawnych kopalń złota i arsenu znajduje się Muzeum Górnictwa i Hutnictwa Złota, które otworzono w 1996 r. Jest tu wiele różnych atrakcji, z których każda warta jest zobaczenia.
Możemy wybrać jedną z trzech tras lub też zobaczyć wszystkie w korzystniejszej cenie. My wybraliśmy tę drugą opcję i jesteśmy zadowoleni tym bardziej, że oprowadzali nas profesjonalnie przygotowani przewodnicy.
Złoty Stok – Średniowieczna Osada Górnicza
Jedną z atrakcji na terenie muzeum jest bardzo ciekawy park techniki, który usytuowany jest w Średniowiecznej Osadzie Górniczej. Przewodnik oprowadził po terenie, na którym znajdują się urządzenia wykorzystywane do prac związanych z tematyką muzealną. Ciekawostką jest to, że wszystkie one są sprawne i wykonane w naturalnej wielkości. Jeżeli jeszcze dołożymy do tego ciekawe opowieści i pokaz działania maszyn to możemy pożytecznie spędzić około godziny, którą trzeba przeznaczyć na ten fragment zwiedzania.
Zobaczymy tu i uruchomimy siłą własnych mięśni potężne młyńskie koło deptakowe, które waży 3 tony.
Służyło ono do wylewania nadmiaru wody z kopalni, a uruchomić mógł je jeden człowiek chodzący w jego wnętrzu.
Możemy spróbować swoich sił podczas próby włączenia do pracy wielkiego kieratu, którego ramiona mają rozpiętość 15 metrów.
Dla odważnych przygotowano Dom Strachów, w którym doznajemy wielu wrażeń dzięki zastosowanym tu efektom wizualnym i dźwiękowym.
Przewodnik zapoznał nas również z pracą dźwigu ręcznego za pomocą, którego dzięki systemowi bloczków możemy podnosić bardzo ciężkie przedmioty przy użyciu niewielkiej siły.
Oprowadzający nas przewodnik zaprowadził nas również do chaty kata. Tu zobaczyliśmy jego samego oraz przeróżne narzędzia tortur i posłuchaliśmy opowieści o nich.
Mogliśmy również zobaczyć urządzenia za pomocą, których wypłukiwano złoto z wydobytego urobku.
Sztolnia Ochrowa
Kolejną atrakcją w muzeum jest Sztolnia Ochrowa. W celu przejścia tego podziemnego tunelu należy założyć kaski, co jest dodatkową atrakcją.
Przejścia są tu dość wąskie i czasami niezbyt wysokie stąd też konieczność noszenia kasku. Ściany korytarzy pokryte są ochrą w kolorze pomarańczowo żółtym i mogą pobrudzić odzież lub torby, więc trzeba uważać, co nie jest łatwe w ciasnych przejściach.
Do przejścia w podziemnym oraz krętym tunelu mamy około 130 m, ale na szczęście idzie z nami przewodnik, więc czujemy się bezpiecznie. Przejście trasy łącznie z ciekawymi opowieściami przewodnika zajęło nam około 45 minut.
Kopalnia Złota
Ostatnią z trzech największych atrakcji muzeum poza Sztolnią Ochrową i Średniowieczną Osadą Górniczą jest Kopalnia Złota.
Żeby zwiedzić tę część należy spotkać się z przewodnikiem przy pociągu wywożącym złoto z kopalni. Z pewnością robi on wrażenie, ponieważ wagoniki załadowane są po brzegi imitacją cennego kruszcu.
Przechodzimy kawałek drogi żeby dojść do głównego wejścia. Po drodze słuchamy wielu ciekawostek opowiadanych przez naszego przewodnika.
Po wejściu okazuje się, że tu przejścia są znacznie obszerniejsze i nawet położone są tory, którymi jeździły pociągi do wnętrza. W kopalni przez cały czas trwania wydobycia wydrążono ponad 320 km korytarzy. Obecnie można dotrzeć do około 20 km z nich. W samej kopalni udostępnione do zwiedzania są dwie sztolnie: „Gertruda” i „Czarna”. Jest to trasa, w której trzeba przejść niecałe dwa kilometry.
Na pierwszym etapie zwiedzania poruszamy się po sztolni „Gertruda”. Tu miedzy innymi przewodnik pokazał nam stary piec, w którym wytapiano złoto.
Kolejnym ciekawym punktem na trasie naszej wycieczki była pracownia alchemika. Jest to miejsce upamiętniające uzyskanie arszeniku w laboratorium przez J. Scharffenberga.
Przechodzimy do skarbca. To miejsce, które bardzo nas interesowało ze względu na znajdujące się tu sztabki złota. Jest ich 1066 i symbolizują one 16 ton tego kruszcu, który uzyskano na tym terenie.
Spotkaliśmy też kopalnianego gnoma. Od przewodnika dowiedzieliśmy się, że jest to prawdopodobnie duch górnika, który zginął w jednym z korytarzy. Gnom to pozytywna postać, która pomagała zagubionym górnikom znaleźć drogę do wyjścia.
W jednym z wydrążonych przejść możemy się również zapoznać z makietą obrazującą rozkład korytarzy na wielu poziomach, których w kopalni jest 21.
Poza opisanymi atrakcjami na terenie muzeum jest ich znacznie więcej. Na trasie zwiedzania napotkaliśmy jedyny w Polsce podziemny wodospad, który spada z wysokości 10 m. Możemy też w kopalni popływać łodziami. Dostępne są również inne możliwości spędzania czasu: płukanie złota, wytapianie sztabki, szukanie minerałów na Diamentowym Polu, wybijanie monet.
Z kopalni wyjeżdżamy pomarańczową kolejką górniczą, co jest dodatkową atrakcją w muzeum.
Złoty Stok – Muzeum na terenie kopalni
Na niewielkiej ekspozycji zobaczyliśmy ceramikę, mapy i obrazy pokazujące kopalnię z dawniejszych czasów.
Mogliśmy zobaczyć zestaw lamp górniczych oraz narzędzia niezbędne górnikom podczas pracy w kopalni.
Zobaczyliśmy również różne kamienie szlachetne i ich ciekawe przekroje. Całość robi wrażenie.
Ciekawie prezentują się one po włączeniu specjalnego światła ultrafioletowego, które pokazuje nam coś, czego nie możemy zobaczyć gołym okiem w normalnym świetle dziennym.
W ten wspaniały sposób spędziliśmy cały dzień w jednym miejscu i nie mieliśmy czasu na nudę. Jesteśmy zachwyceni tym bardzo ciekawym miejscem. Pobyt urozmaicają ciekawe opowieści przewodników, którzy swoją pracę wykonują profesjonalnie z dużą dozą humoru. Zaliczamy Kopalnię Złota w Złotym Stoku do jednego z ciekawszych miejsc na naszych podróżniczych trasach.
