T&L Po pobycie w woj. dolnośląskim wróciliśmy do naszego miasta i zwiedzamy neogotycki kościół garnizonowy w Olsztynie (XX w.) – stolicy woj. warmińsko-mazurskiego.
Świątynię pw. Matki Boskiej Królowej Polski usytuowano na obszarze Starego Miasta, którego historia sięga XIV w. ponieważ w tym czasie ówczesne miasto Allenstein otrzymało przywilej lokacyjny. Pozostałe kościoły to: bazylika konkatedralna św. Jakuba Apostoła (XIV w.) i kościół ewangelicko-augsburski Chrystusa Zbawiciela (XIX w.).
Kościół garnizonowy w Olsztynie – historia
Budowa obiektu sakralnego rozpoczęła się w 1913 r. a zakończyła dwa lata później. Powstał, jako ewangelicko-augsburski kościół garnizonowy Armii Cesarstwa Niemieckiego. Reprezentuje styl neogotycki. Do roku 1945 służył wspólnocie ewangelickiej zarówno cywilnej jak i wojskowej, ale odprawiano tu również msze w obrządku katolickim.
Po wojnie świątynia trafiła do kościoła rzymskokatolickiego, a zarządzało nią Wojsko Polskie. Na skutek reorganizacji armii w 2009 r. powstała w Olsztynie parafia cywilno-wojskowa NMP Królowej Polski i Świętych Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała.
Ciekawostką jest to, że do parafii należy Kaplica Jerozolimska pw. Krzyża Świętego. Jest jednym z najstarszych zabytków architektury na Warmii i w samym Olsztynie. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z roku 1565. Poświęcono ją kultowi Męki Pańskiej. Krzyżacy przynieśli go do Prus z Ziemi Świętej.
W kaplicy z kolei umieszczono najwybitniejszy zabytek późnogotyckiej rzeźby sakralnej w Olsztynie. Jest to pochodząca z 1510 r. tzw. Grupa Ukrzyżowania, czyli Chrystus na krzyżu i dwóch łotrów po jego bokach. Na ścianach we wnętrzu oglądamy obrazy z XVII i XVIII w. Z całą pewnością warto zajrzeć do środka. Może to nie być łatwe, ponieważ niezbyt często kaplica jest otwarta. Cały czas jednak odprawiane są tu msze.
Na terenie obiektu znajduje się krzyż. Ten upamiętnia epidemię cholery, która nawiedziła Olsztyn w 1866 r.
Architektura świątyni
Kościół położony jest na wzgórzu, a jego wieża zwieńczona dwoma bliźniaczymi hełmami sięgającymi 58 metrów góruje nad okolicą. Są one widoczne z wielu miejsc, więc trafić tu można bez problemu.
Wejście do kościoła ograniczone jest z obu stron wielobocznymi wieżyczkami. Między nimi znajdują się bliźniacze drzwi a nad nimi obserwujemy rozety. Wszystko to umieszczone jest w ostrołukowej wnęce.
Z innych stron mury kościoła również posiadają ciekawe wykończenia dekoracyjne, więc obchodzimy go dookoła.
Wnętrze kościoła
Wnętrze świątyni jest trzynawowe. Nawy oddzielone są masywnymi kolumnami. Sufity w różnych miejscach pokrywa sklepienie sieciowe, krzyżowe oraz trójdzielne.
Nad wejściem znajdują się organy wykonane w 1914 r. przez firmę z Elbląga. Przed II wojną światową były uważane za najlepsze w Prusach Wschodnich. Na balustradzie pod instrumentem umieszczono obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa. Po jego bokach znajdują się wizerunki papieży sprawujących urząd w XX w.
Ołtarz główny wykonany jest z drewna przez artystę z Berlina. Mieści się tu wartościowa płaskorzeźba Wieczerzy Pańskiej. Nad rzeźbą oglądamy drewniany krucyfiks, którego wysokość przekracza 2,5 m. W prezbiterium znajdują się też neogotyckie malowidła przedstawiające apostołów (1914 r.). Po II wojnie światowej umieszczony został obraz Matki Bożej Częstochowskiej.
Ołtarze boczne wykonane zostały z drewna po zakończeniu ostatnich działań wojennych. Znajdują się w nich duże obrazy. Po lewej stronie Matki Boskiej Ostrobramskiej po prawej natomiast św. Antoniego.
Na ścianach podziwiamy przyciągającą wzrok polichromię. Przedstawia ona m.in. Chrzest Polski, zwycięstwo pod Grunwaldem, udział Polaków w II wojnie światowej itd. (1958 r.). Między naściennymi malowidłami znajdują się duże okna ozdobione witrażami.
Kościół garnizonowy w Olsztynie – położenie i pobliskie atrakcje
Do świątyni możemy dojść z kilku stron. Od strony ul. Grunwaldzkiej przechodzimy obok Kaplicy Jerozolimskiej oraz kolejowego Dworca Zachodniego. Od strony Parku Podzamcze wchodzimy na wzgórze po długich schodach, które kiedyś prowadziły prosto do wejścia. Obecnie znajdują się na lewo od niego.
Jeżeli przejdziemy na drugą stronę torów znajdziemy się nad często odwiedzanym przez turystów oraz mieszkańców jeziorem Długim.
Kiedy kierujemy się w stronę Parku Podzamcze przechodzimy koło kręgielni oraz placu zabaw dla dzieci. Z pewnością pociechy będą bardzo zadowolone z pobytu w tych miejscach, a i dorośli na pewno będą zadowoleni.
Z tego miejsca od strony kościoła rozpościera się widok na kolejne atrakcje mieszczące się na Starym Mieście, które znajduje się na sąsiednim wzniesieniu. Charakterystyczne są wieże Zamku Kapituły Warmińskiej, kościoła ewangelicko-augsburskiego Chrystusa Zbawiciela oraz olsztyńskiej katedry, która schowała się po prawej stronie zdjęcia za gałęziami licznie rosnących tu drzew.
Dalszy spacer po okolicy świątyni
Kiedy zeszliśmy ze wzgórza do Parku Podzamcze znaleźliśmy się obok fontanny z żeliwnymi ptakami. Przysiedliśmy żeby chwilę odpocząć w otoczeniu przyrody i okazało się, że również z tego miejsca możemy obserwować wznoszące się nad otoczeniem wysokie hełmy nad wejściem do świątyni.
Nieco dalej znajdują się zabytkowe mosty (wiadukty), o których opowiemy przy następnej okazji. Teraz wspomnimy tylko, że widok z nich jest na wszystkie strony atrakcyjny. Również z tego miejsca doskonale widać kościół garnizonowy.
Skoro oglądaliśmy wieże Starego Miasta od strony świątyni to proponujemy również widok w przeciwnym kierunku. Naszym zdaniem jest to jedna z ładniejszych panoram w mieście.
Polecamy również wieczorny spacer w okolicach kościoła, ponieważ oświetlony robi niesamowite wrażenie.
Zapraszamy do odwiedzenia Olsztyna. Znajdziecie tu wielką różnorodność zabytków. Zachwycą Was: Wysoka Brama, przyroda (lasy i jeziora) oraz wiele innych atrakcji takich jak np. amfiteatr, kościół NSPJ, Muzeum Przyrody, parki i wiele innych. Jest to również świetny punkt wypadowy do wielu bliższych i nieco dalszych atrakcji, o których przeczytacie na blogu www.myzwiedzamy,pl. Zapraszamy do wspólnych podróży.
